Birleşik Krallık Fintech Sektörü

Birleşik Krallık, ekonominin merkezinde yer alan ve ülkeyi dünya çapında en yüksek net mali hizmet ihracatçısı yapan güçlü bir mali hizmetler sektörüne sahiptir. FinTech sektörü, finansal hizmetler endüstrisine yönelik önemli değişimler sağlayarak, işlemleri basitleştirme, maliyetleri düşürme, yenilikleri teşvik etme, müşterilere güç kazandırma ve güvenliği artırma konularında etkileyici bir dönüşüm gerçekleştirmektedir. Küresel bir finans merkezi olan Londra’nın yanı sıra yakın zamanda Edinburgh ve Manchester’da pek çok finans merkezi ortaya çıkmıştır. Bu faaliyet yoğunluğu, daha geniş bir finansal ekosisteme erişim kolaylığı sunan finansal teknoloji (fintech) için olağanüstü bir pazarı temsil etmektedir.

Birleşik Krallık, ABD’den sonra fintech yatırımlarının en büyük ikinci merkezidir. Birleşik Krallık, FinTech için Avrupa’nın en cazip yeri olmayı sürdürürken, sektöre yönelik yatırımlar yüksek faiz oranları ve enflasyon nedeniyle 2022’de yaklaşık %56 oranında azalarak 39 milyar dolardan 17,4 milyar dolara geriledi. FinTech’teki M&A, PE ve VC işlemlerinin sayısı 2022’de 593 olarak gerçekleşti. Birleşik Krallık’taki fintech sektörü 1.600’den fazla firmadan oluşmakta ve bu sayının 2030 yılına kadar ikiye katlanması beklenmektedir. Sektörün Birleşik Krallık ekonomisine tahmini olarak 13,4 milyar dolar (11 milyar £) ve 76.000’den fazla istihdam katkısı sağladığı tahmin ediliyor.

2023’ün ilk yarısında Birleşik Krallık, 2023 Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasasını kabul etti. Yasa, Birleşik Krallık’ın finansal hizmetler ve fintech alanlarındaki liderliğini ve rekabet gücünü artırmayı amaçlayan bir dizi önlemi içeriyor. Kanun, özellikle Birleşik Krallık’ı halka arz için cazip bir yer haline getirecek değişikliklere olanak tanıyor, kripto varlıkların benimsenmesini teşvik etmek için düzenlemenin temelini oluşturuyor ve sektördeki yeni teknolojilerin test edilmesini kolaylaştırmak için sanal alanlar yaratıyor.

Birleşik Krallık FinTech endüstrisi, dünyanın her yerinden yenilikçi fintech çözümlerinin çığır açıcı teknoloji olarak sunulması ve aynı zamanda önde gelen yerleşik finans kurumlarıyla ortaklıklar kurulması için fırsatlar sunuyor. Londra’da yoğunlaşmış olsa da, Birleşik Krallık genelinde FinTech North, FinTech West, FinTech Northern Ireland, FinTech Scotland ve Fintech Wales dahil olmak üzere başka büyük fintech merkezleri de bulunmaktadır.

Londra, Birleşik Krallık’ın fintech başarı öyküsünde önemli bir itici güç olmuştur. Dünyanın en büyük ikinci fintech ekosistemine ve dünyanın en yüksek finansal ve profesyonel hizmet firması yoğunluğuna sahiptir. Yatırımcılar için de cazip bir yer olan Londra, 2020 yılında Birleşik Krallık’ın FinTech VC yatırımının %94’ünü (4,1 milyar $) almıştır.

Londra’nın fintech ekosisteminin başarısı, Birleşik Krallık fintech’in daha geniş hikayesini gölgede bırakabilir. Belfast’tan Durham’a, Edinburgh’dan Cardiff’e ve Bristol’den Birmingham’a kadar Birleşik Krallık genelinde önemli miktarda fintech faaliyeti gerçekleşmektedir.

      I.          BİRLEŞİK KRALLIK FINTECH YATIRIMLARI

Birleşik Krallık fintech sektörünün büyümesi KPMG tarafından yayınlanan bir raporda 2011-2016 yılları arasında hızlanarak firma sayısının yıllık bazda %21’e kadar arttığını ve son yıllarda bu yavaşlamanın işaretleri olmasına rağmen ülke genelinde hala oldukça fazla faaliyet olduğunu gösteriyor. Yüksek büyüme kümelenmelerinde bu büyüme daha hızlı gerçekleşmektedir.

• Toplam Fonlama Miktarı ve Sayısı (M&A, PE ve VC) (2020-2023 İlk 6 Ay)

Kaynak: KPMG International

Dünya genelinde fintech pazarı için 2023 yılının ilk yarısı zor bir yıl oldu. Toplam küresel fonlama ve anlaşma sayısı, 2022’nin ikinci yarısındaki 2.885 anlaşma ve 49,6 milyar £’dan, 2023’ün ilk yarısında 2.153 anlaşmada 41,1 milyar £’a düştü. Birleşik Krallık’taki toplam fintech yatırımı, 2022’nin aynı dönemindeki 10,8 milyar £’dan %57 düşerek 2023’ün ilk yarısında 4,6 milyar £’a geriledi. Piyasaya yayılan belirsizlik bu düşüşün ardındaki temel sebep olarak gösteriliyor. Yüksek enflasyon, artan faiz oranları, jeopolitik gerilimler (Rusya ile Ukrayna arasında devam eden çatışma) ve teknoloji sektöründeki zorluklar (düşük değerlemeler ve devam eden çıkış eksikliği) gibi faktörlerin tümü yatırımcı talebini azalttı. Birkaç ABD bankasının 2023’ün başındaki çöküşü de muhtemelen birçok yatırımcının 2023’ün ilk yarısında bekle-gör moduna geçmesine neden oldu.

Birleşik Krallık’taki 2022’nin ilk yarısında 392 M&A, PE ve VC fintech işlemi gerçekleşirken, 2023’ün ilk yarısında bu rakam 215’e geriledi. Toplam anlaşma sayısındaki düşüşe rağmen Birleşik Krallık, muadillerine göre daha fazla fon çekmesiyle Avrupa fintech yatırımının merkezi olmaya devam ediyor.

2023’ün ilk yarısında Avrupa bölgesinin en büyük on fintech anlaşmasının yarısını Birleşik Krallık’ta gerçekleşti; bunlar arasında Veritas’ın veri analiz şirketi Wood Mackenzie’yi 2,4 milyar sterline satın alımı, yapay zeka destekli kredi şirketi Abound’un 472,6 milyon sterlinlik kaynak artışı ve e-ticaret platformu eToro’nun 196 milyon sterlinlik kaynak artışı yer alıyor. Büyük anlaşma çeken diğer ülkeler arasında Fransa (Ledger - 387 milyon £), İsviçre (Teylor - 234 milyon £; Metaco - 196 milyon £), İsveç (SignUp Software - 179,8 milyon £) ve Almanya (Moonfare - 119 milyon £) yer aldı.

    II.          FINTECH KATEGORİLERİ

Birleşik Krallık’ta yer alan fintech firmaları; Bankacılık, RegTech, InsurTech, Lending, Ticari Bankacılık, WealthTech, Ödemeler ve Teklif Toplayıcılar olmak üzere 8 geniş kategoride toplanan 23 farklı uzmanlıktan oluşuyor. WealthTech ve ödeme teknolojisi firmaları tüm FinTech’lerin %50’sinden fazlasını oluşturmaktadır. WealthTech uzmanlığı öncelikli olarak WealthTech işletmelerinin %77’sinin bulunduğu Londra’dan ve İskoçya’daki güçlü bir kümelenmeden kaynaklanmaktadır. Ödeme işletmeleri Birleşik Krallık fintech firmalarının %17’sini oluşturuyor ve yaklaşık yarısı Londra’da kümelenmiş durumdadır. Bu işletmeler Pennines (Manchester & Leeds) kümesinde ve İskoçya’da güçlü bir varlığa sahip. Bazı FinTech’lerin iş faaliyetlerine bağlı olarak birden fazla kategoriye yayıldığını belirtmekte fayda var; örneğin Revolut hem bankacılık hem de WealthTech alanında faaliyet gösteriyor.

                           i.          Bankacılık

Kişisel cari hesaplar, tasarruflar ve ipotekler dahil temel bankacılık ürünleri. Bu kategori aynı zamanda bankacılık platformlarını, Railsbank gibi fintech’leri ve Atom gibi bankaları içermektedir. Bankacılık alanının alt kategorileri Bankacılık Bireysel Cari Hesaplar, Bankacılık Platformları ve Bankacılık Operasyonlarını içerir.

                         ii.          RegTech

Bu kategori, riski yeniden tasarlama ve kolaylaştırma (AML, KYC), kredi puanlama ve uyumluluk yazılımlarına odaklanan faaliyetlere ve teknolojiye sahip şirketlere odaklanmaktadır.

                       iii.          InsurTech

Sigorta teknolojileri, dijital ortamda sigorta satan veya yeni iş modelleri veya (re) sigortaya özel yazılımlar sunan şirketleri içerir. Alt kategorileri InsurTech – Ticari, InsurTech – Bireysel ve sigorta platformları ve operasyonlarını içerir.

                        iv.          Lending

Ticari kredilerden alternatif ve uzman kredi verenlere veya P2P’yi kolaylaştıran platformlara kadar yenilikçi kredilere odaklanan şirketler. Tüketici kredileri, ticari krediler ve P2P borç vermeleri içerir.

                         v.          Ticari Bankacılık

Bu kategori öncelikle olarak KOBİ işletmelerini muhasebe, finans, bordro, fatura ve gider yönetimi ihtiyaçlarında desteklemeye odaklanmıştır.

                        vi.          WealthTech

Yatırım ve yönetim platformlarını, satış ve ticaret analiz araçlarını, kişisel finans yönetimini ve kripto borsalarını kapsayan en büyük kategori. Alt kategoriler şunları içerir: Kişisel Finans Yönetimi, Yatırım Verileri ve Bilgi Hizmetleri, Ticaret ve Yatırım Platformları, WealthTech Operasyonları, Dağıtılmış Defter Teknolojileri ve Kripto Para Birimleri, Robo Danışmanlar.

Kategori Büyüme Oranı 2000-2020

Kaynak: Deloitte

                      vii.          Ödemeler

Ödemelerin başlatılmasından EPOS sistemlerine kadar temel para transferi, havale ve döviz hizmetleri sağlayan işletmeler. Alt kategoriler şunları içerir; ödemeler, döviz ve EPOS.

                    viii.          Teklif Toplayıcılar

Başlangıçta sigorta için tüketici fiyat teklifleri için çevrimiçi karşılaştırma motorları sağlayan şirketleri içeriyordu. Artık ipotek gibi daha geniş finansal hizmetlere de yayıldı.

 III.          FİNTECH KÜMELENMELERİ

Birleşik Krallık genelinde 25 fintech kümelenmesi bulunmaktadır. Bu kümelenmeler odak alanları, uzmanlıkları ve büyüklüklerine göre farklı aşamalardadır. 25 kümeden, küresel olarak tanınan FinTech kümelenmeleri olarak büyüme ve gelişme potansiyeli yüksek 10 kümelenme bulunmaktadır. Bir kümelenmenin geçmişi uzmanlık alanını da etkilemektedir. Örneğin, Reading’de Microsoft, Vodaphone ve Huawei BK gibi uluslararası firmaların genel merkezlerinin bulunması, bu bölgede veri merkezleri ve dış kaynak finansman operasyonları hizmeti sunan firmalara daha cazip gelmesini sağlamıştır.

                           i.          Londra

Super Hub olarak da adlandırılan Londra, dünyanın en büyük üç fintech merkezinden biridir ve Birleşik Krallık’taki tüm F fintech’lerin yaklaşık üçte ikisinin genel merkezi burada bulunmaktadır. Greater Londra, İngiltere’nin Güneyi ve Güney Doğusu çevresinde, Milton Keynes, Oxford, Brighton, Southampton ve Bournemouth gibi bölgelerde bir fintech faaliyet ekosistemi oluşturulmasına ve desteklenmesine yardımcı olmaktadır. Bu alanların bir kısmı, Reading ve Cambridge gibi yeni ortaya çıkan kümelenmelere dönüşüyor. Bu bölgeler, özellikle Bankacılık, Ödemeler ve WealthTech alanlarında oldukça güçlü bir yapıya sahiptir.

                         ii.          Oturmuş Kümelenmeler

Bölge olarak; Birmingham, Manchester & Leeds ve İskoçya’yı kapsamaktadır. 135’ten fazla FinTech’in yer aldığı Manchester & Leeds bölgesi, Londra dışında en fazla FinTech şirketi sayısına sahip olup, ulusal çaptaki ölçeklendirilmiş FinTech’lerin %7’sinin genel merkezini içermektedir. Bu bölgedeki firmaların uzmanlıkları arasında Lending, Ödemeler ve RegTech yer almaktadır.

İskoçya, ağırlıklı olarak Edinburgh – Glasgow koridoru, ulusal ve uluslararası düzeyde daha iyi bilinen yerleşik kümelenmenin bir başka örneğidir ve Birleşik Krallık’taki en büyük üçüncü FinTech hacmine ev sahipliği yapmaktadır. The NatWest Group ve Aberdeen Standard Life gibi birçok büyük finans kuruluşunun genel merkezi olarak İskoçya’yı seçmesiyle finansal hizmetlerde güçlü köklere sahiptir. Yapay zeka alanında dünya lideri olan Edinburgh Üniversitesi sektöre zengin bir veri becerileri ve yetenek havuzu sağlamaktadır. Uzmanlıkların odak noktası Londra’ya benzer; WealthTech ve ödemeler üzerine büyük bir odaklanma söz konusudur.

Birmingham aynı zamanda önemli bir finansal hizmet varlığına sahip yerleşik bir kümelenme olarak nitelendirilmektedir. HSBC’nin yakın zamanda Birleşik Krallık Bireysel Bankacılık Genel Merkezi’ni Londra’dan bu bölgeye taşımıştır. Bununla birlikte, Birmingham’ın büyüklüğü ve Birleşik Krallık’ın ikinci şehri olma statüsü ile birlikte ekosisteme katkıda bulunacak birçok potansiyel kişi göz önüne alındığında, bu kümelenmenin potansiyelinin daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Birmingham’ın uzmanlık alanları arasında kredi verme, ödemeler ve bankacılık yer almaktadır.

                       iii.          Gelişmekte olan Kümelenmeler

Birleşik Krallık genelinde, yerleşik muadillerinden daha küçük olmasına rağmen umut verici bir büyüme potansiyeli gösteren veya halihazırda uzman bir fintech odağına sahip olan, yeni ortaya çıkan kümelenmelerdir. Bristol & Bath, Cambridge, Newcastle & Durham, Kuzey İrlanda, Reading & West of London ve Galler bölgelerini kapsar.

IV.          ÖNDE GELEN FINTECH FIRMALARI

• Blockchain.com

Alınan Yatırım Tutarı: 444 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 6

2011 yılında Hackney/Londra’da kurulan Blockchain.com, kripto para birimi depolaması için çevrimiçi bir cüzdan sunmakta, kripto para piyasası için bir dizi arama aracı, analiz ve grafik sağlamaktadır. Platform üzerinden kripto para işlemi yapılabilmektedir. 2019’da Future 50 hızlandırıcısına katıldı ve hızlı büyüyen beş listesinde yer aldı. 2015’ten 2016’ya kadar iki kez arka arkaya FinTech50’de sıralandı. En son 2021’de Deloitte Fast 50’de yer aldı.

• Zepz

Alınan Yatırım Tutarı: 528 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 10

2009 yılında Londra’da kurulan Zepz, göçmenlerin ve expat’ların ülkelerine para transferi yapmalarına olanak tanıyan dijital bir platform olarak pazara girdi. 130’dan fazla ülkeye para göndermenize olanak tanıyan WorldRemit ve Asya ve Afrika’ya para göndermenize olanak tanıyan sendwave uygulamaları ile faaliyet göstermektedir. Bu şirket, üç kez Deloitte Fast 50, iki kez Britanya’ya İlham Verecek 1000 Şirket ve en son 2020’de London Tech 50 dahil listerinde yer aldı.

• OakNorth Bankası

Alınan Yatırım Tutarı: 637 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 4

2013 yılında Westminster/Londra’da kurulan OakNorth Bank, ‘girişimciler tarafından girişimciler için’ tasarlanmış olup, girişimcilere 500 bin £ ile 45 milyon £ arasında işletme kredileri ve emlak finansmanı sağlamaktadır. Fintech şirketi, şimdiye kadar dört finansmanı turunda 637 milyon £ değerinde yatırım topladı ve birçok yüksek büyüme listelerinde yer aldı. Yatırımcıları arasında NIBC Bank, Softbank Vision Fund, Clermont Group ve Coltrane Asset Management yer alıyor.

• Zopa

Alınan Yatırım Tutarı: 657 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 14

2004 yılında Londra’da kurulan ve 2020 yılına kadar küresel bir borç verme platformu olan Zopa, artık faaliyetlerini bir çevrimiçi banka olarak sürdürüyor. Zopa’nın bankacılık hizmeti, teminatsız kişisel finans kredileri ve teminatlı araç finansmanının yanı sıra sabit vadeli tasarruflar (FSCS korumasıyla desteklenen) ve kredi kartları sunmayı içeriyor. Fintech şirketi, bugüne kadar Augmentum Fintech, Finch Capital, Balderton Capital ve VentureFounders gibi şirketlerden 14 finansman turunda 657 milyon £ değerinde yatırımı topladı.

• Starling Bank

Alınan Yatırım Tutarı: 715 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 9

2014’te Londra’da kurulan Starling Bank 2018’den 2021’e kadar dört yıl üst üste En İyi İngiliz Bankası ödülünü kazandı. Çeşitli tüketici hesaplarının (kişisel, ortak, ticari ve euro) yanı sıra aynı gün kurulumlu, aylık ücret olmayan ve kolay muhasebe araçlarına sahip ticari hesaplara yönelik hizmetler sunmaktadır. Starling Bank, Şubat 2019’da 100 milyon £ inovasyon hibesinin yanı sıra dokuz tur aracılığıyla şu ana kadar 715 milyon £ yatırım topladı.

• Atom

Alınan Yatırım Tutarı: 735 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 14

2013 yılında Durham’da kurulan Atom, Birleşik Krallık’taki ilk uygulama tabanlı bankadır. Tasarruf hesapları, ipotekler ve işletme kredileri dahil olmak üzere dijital bankacılık hizmetleri sağlar. Atom’un cari hesaplardan uzaklaşması ve banka veya kredi kartlarının bulunmaması, rakip bankayı birçok rakibinden farklı kılıyor. Atom şu ana kadar 14 turda 735 milyon £ değerinde yatırım aldı. Yatırımcılar arasında Anthemis, Conviction Investment Partners, Middleton Enterprises ve Toscafund da yer alıyor.

• SumUp

Alınan Yatırım Tutarı: 771 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 7

Ödeme işleme şirketi SumUp, satıcıların ödemeleri akıllı cihazlar kullanarak işlemesine olanak tanıyor. SumUp, üç kıtada 34 pazarda faaliyet göstermektedir ve 3 milyondan fazla işletmeyle çalışmaktadır. Fintech şirketi 2011 yılında Londra’da kuruldu ve o tarihten bu yana Payleven, Shoplo ve Tiller dahil olmak üzere toplam altı şirketi satın aldı. SumUp, şu ana kadar yedi finansman turunda 771 milyon £ yatırımı aldı. Yatırımcıları arasında Blackrock, Bain Capital Tech Opportunities, Fin Capital yer almaktadır. 2019’da Deloitte Fast 50 hızlı büyüyen listesinde ve 2020’de 100 FinTech Yıkıcısı listesinde yer aldı.

• Monzo

Alınan Yatırım Tutarı: 927 milyon £

Yatırım Turu Sayısı: 14

2015 yılında Londra’da kurulan Monzo bankacılık hizmeti sunmaktadır. PRA ve FCA tarafından tamamen yetkilendirilmiş ve denetlenen Monzo’yu 6 milyondan fazla kişi kullanmaktadır. Şirket, Londra ve Cardiff’te ofisleri ile 2.400’den fazla kişiyi istihdam ediyor. Monzo, gerçekleştirdiği 14 yatırım turuyla şu ana kadar Accel, Coatue Management, Abu Dhabi Growth Fund, General Catalyst Partners ve Crowdcube gibi yatırımcılarla 927 milyon £ yatırım elde etti.

• Revolut

Alınan Yatırım Tutarı: 1,27 milyar £

Yatırım Turu Sayısı: 10

Online banka hizmeti veren Revolut, kullanıcıların parayı takip edip gönderebileceği, kripto para birimi ticareti yapabileceği ve daha fazlasını yapabileceği bir finansal hizmetler ve dijital bankacılık uygulaması sunuyor. Aralık 2021’de Revolut’a Avrupa Merkez Bankası tarafından tam bankacılık lisansı verildi. Şirket bugüne kadar Seedcamp, Index Ventures, Molten Ventures (eski adıyla Draper Esprit), Ribbit Capital, Schroders ve Tiger Global gibi 10 finansman turunda 1,27 milyar £ özsermaye yatırımı elde etti.

• Checkout.com

Alınan Yatırım Tutarı: 1,36 milyar £

Yatırım Turu Sayısı: 4

2012’de Londra’da kurulan Checkout.com, işletmelerin çevrimiçi ödemelerini 150’den fazla farklı para birimiyle birden fazla para biriminde işleme koymaları için yazılım hizmeti sunuyor. Checkout.com’un ödeme platformu, birkaç ayrı ödeme teknolojisini birleştirerek sürecin her aşamasını yönetmeye yardımcı olmaktadır. Diğer popüler yöntemlerin yanı sıra Visa, Mastercard ve American Express’e doğrudan erişimi olan çeşitli ödeme yöntemlerini kabul etmektedir. Checkout.com, dört finansman turunda toplamda 1,36 milyar £ yatırımı topladı ve diğer üç girişimi (ProcessOut, Pin Payments ve Icefire) satın aldı. Fintech şirketinin destekçileri arasında Blossom Capital ve Insight Partners yer alıyor.

KAYNAKÇA

Financial Technology (FinTech), United Kingdom - Country Commercial Guide (2023). The International Trade Administration, U.S. Department of Commerce.

FinTech - United Kingdom (2024). Statista.

Jonathan Warren, Why is the UK so successful in fintech? (2023). FT Advisor.

Pulse of Fintech: UK perspective (2023). KPMG LLP.

Sarah Cheesman, The Fintech Top 50 UK (2024). Beauhurst.

The UK FinTech Landscape (2023). Deloitte LLP.